Το μυστήριο της βάπτισης είναι ιδιαίτερα ξεχωριστό για το παιδί. Αποτελεί ένα από τα επτά μυστήρια της εκκλησίας και συνδέεται με πολλά ήθη και έθιμα της χώρας,τα οποία δεν διαφοροποιούνται και ιδιαίτερα στην επικράτεια.
Τα πιο βασικά είναι τα παρακάτω:
- Το μωρό πρέπει να βαπτιστεί 40 μέρες μετά την γέννα του και εντός ενός έτους
- Τις επόμενες (συνεχόμενες) τρεις Κυριακές πρέπει το νεοφώτιστο να συνοδεύεται στην εκκλησία απο την πνευματική του μητέρα (ή τον πνευματικό πατέρα) για να λάβει την μεταλαβιά (έχοντας την λαμπάδα και τις τρεις φορές μαζί τους αναμμένη, την οποία και παραδίδουν στο τέλος στην εκκλησία)
- Με το άλειμμα του νεοφώτιστου με Άγιο Μύρο ευχαριστούμε τον Θεό για όλα τα χαρίσματα του Αγ. Πνέυματος που του δίνει
- Με τη λαμπάδα το νεοφώτιστο "βλέπει" τα καλά έργα και δοξάζει το θεό.
- Το νερό - η τριπλή κατάδυση, συμβολίζει την τριήμερη ταφή και ανάσταση του Χριστού ενώ η κολυμπήθρα την λύτρωση από το προπατορικό αμάρτημα
- Ο ιερέας είναι ο πρώτος που κόβει τα μαλλιά του παιδιού, από τη γέννηση του
- Το νερό της κολυμπήθρας, μετά την βάπτιση, πρέπει να πεταχτεί είτε στη θάλασσα, είτε στο χώμα. Επίσης, τα βαπτιστικά ρούχα πρέπει να ξεπλυθούν μόνο με θαλασσινό νερό
- Η μητέρα δεν πρέπει να ξεπλύνει το νεοφώτιστο από το λάδι που το έχει αλείψει ο ανάδοχος (το οποίο και το προστατεύει από την κακή ενέργεια) μετά τη βάφτιση, για τρεις ήμερες.
- Τα εσωτερικά βαπτιστικά ρούχα του μωρού πρέπει να είναι λευκά. Συμβολίζουν το Άγιο Πνεύμα που έλαβε καθώς και την αγνότητα.
- Η/Ο ανάδοχος προσφέρει στο νεοφώτιστο μαρτυρικά δηλαδή, τον σταυρό ή την εικόνα της Παναγίας.
- Συνήθως επιλέγεται ως ανάδοχος το άτομο που είχε παντρέψει το ζευγάρι αν και τα τελευταία χρόνια αυτό έχει κάπως διαφοροποιηθεί. Οι γονείς επιλέγουν άτομα απο το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον
- Η/Ο νονά/νονός δεν επιτρέπεται να βαφτίσει παιδιά διαφορετικού φύλου.
- Τα σταυρουδάκια (μαρτυρικά) συνήθως μοιράζονται στους καλεσμένους μαζί με τις μπομπονιέρες.
- Μετά το μυστήριο, είθισται να προσφέρεται το παστέλι με μέλι και καρύδια
Τέλος σχετικά με το όνομα του μωρού συνηθίζεται (όποιο και αν είναι το φύλο του) να το αποκαλούν με ένα από αυτά των γονιών του πατέρα. Βέβαια, ο ονοματισμός του παιδιού συχνά προκαλεί διαπληκτισμούς στο ζευγάρι αλλά και στους συγγενείς, γι αυτό πολλές φορές ονοματίζουν το νεοφώτιστο με δυο ονόματα, ή με παντελώς άσχετα, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι διενέξεις.
Άλλωστε η βάπτιση πρέπει να αποτελεί χαρμόσυνο γεγονός και όχι "πηγή" αρνητικών καταστάσεων.